Het is een veelvoorkomend fenomeen. Steeds meer mensen willen mindful ouderschap in hun gezin invoeren. De coachingspraktijken schieten als paddestoelen uit de grond, de trainingen vallen je met bergen om de oren. Maar wat ís mindful barenting, of bewust ouderschap, nou eigenlijk?
Bewust ouderschap is een opvoedstijl die uitgaat van een bewuste benadering, waarbij veel oog is voor de beleving van het kind. Wat echter maar weinigen in de gaten hebben, is dat voor een ontspannen beleving van het kind, de ouders zelf ook ontspannen en ontstresst dienen te zijn. Er zijn maar weinig trainingen of cursussen die hier écht aandacht aan besteden. We zijn met zijn allen zó gefixeerd op die trauma-bril en hoe dat werkt, dat we vergeten dat voor een groot deel het gedrag van onze kinderen een directe respons is op onze eigen spanningsvelden. Hoe werkt dat dan?
Als ouder zijn we allemaal weleens gespannen. Die stress hoort bij het ouderschap, bij het leven. Daar ontkomen we ook niet aan. Waar we wel wat aan kunnen veranderen, is de wijze waarop wij omgaan met die spanningen. Als wij zelf al niet goed met die stress omgaan, stralen we dat af op onze omgeving. Daarvoor hoeven we niets te doen of te zeggen. Dat is puur de atmosferische impact die ons onderbewuste afgeeft. Om dat te begrijpen, moeten we eigenlijk even de natuurkunde induiken.
In de natuur bestaat een basisregel. Een regel waar alle organismen, of ze nu ééncellig of meercellig zijn, aan voldoen. Eigenlijk is het heel simpel: een organisme (of cel) kan slechts twee bestaanswijzen hebben, ofwel floreert het organisme en is er niets aan de hand, ofwel overleeft het organisme en staat het stijf van de verdedigingsmechanismen en spanningen. Als we dat onthouden en doortrekken naar onszelf, dan komen we tot een heel basaal begrip van stress, van angst, van verdriet, van woede, van pijn: ons lichaam is opgebouwd uit cellen. Elk van die cellen kan ofwel floreren in liefde en leven, ofwel overleven in spanning en angst. Hieruit volgt dan ook dat alle negatieve gevoelens te verbinden zijn met spanning, met stress. Alle positieve gevoelens zijn samen te vatten in één woord: ontspanning.
Als ouders en als mens, hebben we allemaal te maken met de wisselingen van spanning. De ene dag hebben we meer spanning dan de andere dag. En die spanning maakt dat we ons op een bepaalde manier gaan gedragen. Dat gedrag is het resultaat van een jarenlange opvoeding, een programmering. Die opvoeding die wij genoten hebben als kind, is het resultaat van de programmering van onze ouders. En zo kunnen we alle generaties terug gaan naar een dieper liggende programmering. Vanuit dit besef, leren we ook dat het fysieke gevoel dat we ergens ervaren verbonden wordt aan een gedachte, aan een herinnering. Deze gedachten, herinneringen, roepen een bepaalde emotie op. Deze emotie bepaald welk gedrag wij laten zien. Hieruit is af te leiden dat alle gedrag het resultaat is van een zekere mate van spanning, van stress. Deze spanning kan positief of negatief zijn. Tussen het gedrag en die stress bevindt zich een gedachte, een emotie.
In ons leven hebben we veelal geleerd om onze gedachten, onze emoties, zeker als ze negatief zijn, weg te drukken. Om ze niet toe te laten in ons leven. Want als we dat wel deden, dan kregen we daarvoor op onze kop. In andere gevallen werden we, zeker bij verdriet of angst, getroost en werd ons vertelt het maar weg te stoppen, er niet meer aan te denken. Dat is een interessant fenomeen. Wat wij als negatief ervaren, is ook werkelijk negatief. Maar daar staat tegenover dat wat we als positief en liefdevol hebben ervaren, in feite ook negatief is. Want bij beide opvoedmodellen wordt ons geleerd dat het toelaten van gevoelens, van emoties, niet goed is. Waarom is het niet goed om emoties en gevoelens weg te stoppen? Ze blijven in je lichaam bewaard. Je cellen, of het nu je geheugen in je brein is, of je spieren in je been, onthouden al die spanningen. Ze worden ermee gevuld. Doordat die spanning opbouwt, kunnen ze niet ontspannen, kunnen ze niet floreren. Ze schieten in de overlevingsmodus.
Een werkelijk bewuste ouder beseft dit en werkt aan het toelaten van die gevoelens en emoties. En doordat deze ouder dat zelf in zijn of haar leven toelaat, leert het kind dat het oké is om je soms even rot te voelen, of boos. Dat die emotie, dat gevoel, er mag zijn. En doordat het er mag zijn, kan het uit je systeem geventileerd worden. Huilen, schreeuwen, zuchten, het zijn allemaal primaire communicatievormen die heel direct verbinding maken met je gevoel, met je emotie. En doordat je daar aan toegeeft, geef je je lichaam, je cellen, de kans om die spanning kwijt te raken. Om uit de overlevingsmodus terug naar een ontspannen staat te keren. En vanuit die ontspannen staat kunnen je cellen, en dus je lichaam, weer floreren.
Verder hebben we nu een aantal malen het woord emotie gezien. Emotie is gevoel in beweging. Beweging is een vorm van trillen. Als we dus ons gevoel in beweging zetten, laten we een emotie vibreren. Deze vibratie zenden we via ons onderbewustzijn uit. Hierdoor kunnen we soms een ruimte binnenlopen waar iemand zich heel naar voelt en zelf direct dat gevoel oppikken. Door nu dit negatieve gevoel een geluid te geven, versterken we de vibratie, maar geven we onszelf ook de gelegenheid om het te uiten. Doordat we het uiten, en ons daar bewust van zijn, beginnen we ook te begrijpen waar het gevoel vandaan komt. En doordat we begrijpen waar het gevoel vandaan komt, kunnen we het een plekje geven en zit het ons minder in de weg. Doordat het ons minder in de weg zit, kalmeren we meer en kunnen we meer ontspannen verder. Het uiten van emoties en gevoelens is dus heel gezond en krachtig. Totaal het tegenovergestelde van wat ons geleerd is. Zie je het ook?
Mindful parenting, bewust ouderschap, is de taak van opvoeder heel bewust aangaan. Het is je bewust zijn van je eigen programmering en daarmee een beter voorbeeld voor je kind neerzetten. Het is je kind leren dat gevoelens en emoties er mogen zijn. Dat je die best mag hebben, mag uiten. Maar dat je er ook op een goede manier mee om kunt gaan. Dat je ze dus écht niet weg hoeft te stoppen.
[kijk ook op: http://www.postparenting.nl ]
